Jeff Bezos (Amazon), Mark Zuckerberg (Facebook) en Elon Musk (Tesla) zijn iconische ondernemers die nog steeds CEO zijn van het bedrijf dat zij ooit hebben opgericht. Volgens een analist doen dit soort bedrijven het beter dan de rest.

Het is een fenomeen dat we bij internationale bedrijven steeds vaker zien: oprichters die ook de dagelijkse hebben over hun onderneming. Een interessante vraag is of dat goed of slecht is voor het bedrijf.

Oprichters hebben vaak een emotionele band met hun bedrijf. Het zijn visionairs, die niet zo gauw voor de snelle aandeelhouderswinst gaan.

Aan de andere kant kan het soms goed zijn om een bestuurder van buitenaf aan te trekken omdat die eerder moeilijke beslissingen neemt.

Een voorbeeld. Stage Entertainment, het musicalbedrijf dat door Joop van den Ende was opgericht, draaide in het boekjaar 2015 meer dan 19 miljoen euro verlies. Eigenlijk moest er gereorganiseerd worden maar dat is een moeilijke opgave voor de hartstochtelijke ondernemer die emotioneel erg betrokken is bij zijn bedrijf.

Niet in staat pijnlijke beslissingen te nemen

Hoewel Van den Ende in het verlieslatende jaar al lang niet meer de CEO was van Stage Entertainment, was hij als volledige eigenaar uiteindelijk wel de baas. Van den Ende verkocht Stage Entertainment daarom twee jaar geleden aan investeerder CVC Capital omdat hij zichzelf niet geschikt achtte voor het leiden van een pijnlijke reorganisatie.

Stage maakt inmiddels weer een gezonde winst en heeft een goed toekomstperspectief. Maar dat was waarschijnlijk niet zo geweest als investeerder CVC niet de organisatie had gestroomlijnd en honderden mensen had ontslagen. Wat we hieruit leren is dat het soms goed kan zijn om een meer zakelijke bestuurder of grootaandeelhouder te hebben.

Van den Ende is overigens nog steeds als creatief brein actief bij Stage.

Er zijn natuurlijk ook genoeg voorbeelden te noemen van oprichters die de touwtjes nog steeds in handen hebben en daar veel financieel succes mee boeken. Zoals eerder genoemd blijken Jeff Bezos (Amazon), Mark Zuckerberg (Facebook) en Elon Musk (Tesla) daartoe vooralsnog prima in staat. Zonder hun leiderschap zouden deze bedrijven waarschijnlijk veel minder goed presteren.

En hoe zou Apple er voor staan als oprichter Steve Jobs niet was overleden? Volgens sommigen nog veel beter dan nu.

Tot zover de individuele gevallen. Wat kunnen we zeggen over het bredere plaatje?

Oprichter-CEO's investeren meer in het bedrijf

Ovidiu Patrascu, specialist duurzame beleggingen bij de Britse vermogensbeheerder Schroders, nam de proef op de som en analyseerde 3600 internationale bedrijven die geleid worden door hun oprichter om een breder beeld te krijgen van deze bedrijven.

Van de bedrijven met een marktwaarde van meer dan 500 miljoen dollar wordt 7 procent geleid door de oprichter. 70 procent is afkomstig uit de VS, de rest uit China (8 procent), Japan (7 procent) en Europa (6 procent). Omdat het onderzoek zich richt op grote bedrijven, heeft het dus vooral een Amerikaanse teint.

De belangrijkste bevindingen van Patrascu zijn:

  • Oprichter-CEO-bedrijven investeren meer dan hun collega's in onderzoek en ontwikkeling (R&D), kapitaalinvesteringen (Capex) en fusies en overnames (M&A)
  • Hun omzetgroei ligt op een hoger niveau
  • Hun aandelenkoersen presteren over 5 jaar (tot december 2016) gemiddeld beter dan bedrijven waar de oprichter niet aan het roer staat

We kunnen dus zeggen dat, voor de allergrootste bedrijven in de wereldeconomie, de bedrijven met een oprichter-CEO het beter doen (in omzetgroei en aandelenkoers).

Patrascu vergeet daarbij wel een voetnoot te maken. Hij beantwoordt niet de vraag of deze betere prestaties 'ondanks' of 'dankzij' de oprichter er zijn.

Als het slecht gaat met een bedrijf, zal de kans dat een oprichter aanblijft immers kleiner worden, zoals we gezien hebben bij Travis Kalanick van Uber of Joop van den Ende. In die zin blijven dus alleen de goed draaiende 'oprichter-CEO-bedrijven' over. Dat kan een vertekenend beeld geven over wat het effect van het aanblijven van een oprichter is.

Wel kan uit deze cijfers het beeld worden bevestigd dat oprichter-CEO's vaak visionairs zijn die meer aan de toekomst van een bedrijf bouwen, zoals blijkt uit de hogere investeringen in R&D.